4.2 การนำข้อมูลมาใช้แก้ปัญหา
การนำข้อมูลมาใช้ในการแก้ปัญหาที่สนใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีขั้นตอนดังนี้
1. การนิยามปัญหา
การนิยามปัญหา (problem definition) หมายถึง การตั้งคำถามที่สนใจและต้องการหาคำตอบ
เมื่อเราต้องการแก้ปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่ง เราควรเริ่มต้นจากการนิยามปัญหาที่กระชับและชัดเจน โดยระบุถึงผลลัพธ์ที่ต้องการจากกระบวนการแก้ปัญหาพร้อมรายละเอียด เงื่อนไข และ/หรือสถานการณ์เฉพาะที่เกี่ยวข้องกับปัญหาอย่างครบถ้วน ความชัดเจนของปัญหาเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการแก้ปัญหา
ตัวอย่างการนิยามปัญหา เช่น "โรงเรียนมีขยะจำนวนมาก ล้นถังขยะ และมีการทิ้งขยะไม่เป็นที่ นักเรียนคิดว่าเป็นปัญหาหรือไม่ อย่างไร"
2. การวิเคราะห์ปัญหา
การวิเคราะห์ปัญหา ( problem analysis) หมายถึง การทำความเข้าใจปัญหาเพื่อกำหนดสาระสำคัญของปัญหาและข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
การวิเคราะห์เป็นกระบวนการที่เราจะทำความเข้าใจกับปัญหา ค้นหาสำคัญโดยพิจารณาว่าสิ่งใดเป็นผลลัพธ์จากการแก้ปัญหาและข้อมูลต่างๆ ที่จำเป็นในการหาผลลัพธ์ โดยมีรายละเอียดการดำเนินการที่เกี่ยวข้อง
2.1 กำหนดข้อมูลหลักที่ใช้ในการประมวลผลเพื่อหาคำตอบ
2.2กำหนดปริมาณข้อมูลต้องรวบรวมให้มีปริมาณที่เพียงพอและเหมาะสมกับการนำไปหาข้อสรุป
2.3กำหนดกรอบเวลาในการรวบรวมข้อมูล
2.4กำหนดชนิดข้อมูล รูปแบบข้อมูล หน่วยของข้อมูล
3. การรวบรวมปัญหา
การรวบรวมข้อมูล (data collection) หมายถึง การได้มาซึ่งข้อมูลที่ถูกต้อง ครบถ้วน และจำเป็นต่อการแก้ปัญหา
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับแต่ละปัญหาอาจมีจำนวนลักษณะ และประเภทที่แตกต่างกัน การรวบรวมข้อมูลขึ้นอยู่กับผลการวิเคราะห์อื้อหือว่ามีข้อมูลใดบ้างที่เกี่ยวข้องและต้องเก็บรวบรวม
4. การเตรียมข้อมูล
การเตรียมข้อมูล (data preparation) หมายถึง การดำเนินการกับข้อมูลที่รวบรวมมา เพื่อให้เป็นข้อมูลที่มีคุณภาพ พร้อมนำไปประมวลผล
เนื่องจากข้อมูลมีบทบาทสำคัญในการแก้ปัญหาจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่เราต้องคำนึงถึงคุณภาพของข้อมูลก่อนนำไปประมวลผล อย่างไรก็ตาม ข้อมูลบางส่วนที่ได้จากการรวบรวมอาจยังไม่สามารถนำไปประมวลผลได้ในทันทีจำเป็นต้องทำความสะอาดข้อมูล (data cleansing) ก่อน เช่น ข้อมูลที่มีความซับซ้อน มีค่าหรือลักษณะที่ผิดปกติจากข้อมูลอื่น หรือมีรายการข้อมูลที่ขาดหายไป
5. การประมวลผลข้อมูล
การประมวลผลข้อมูล (data processing) หมายถึง การดำเนินการกับข้อมูลเพื่อให้ได้สารสนเทศตามวัตถุประสงค์ โดยอาจได้ข้อค้นพบอื่น ที่มีความหมายซ่อนอยู่ นำไปสู่ข้อสรุปที่สอดคล้องกับปัญหาที่กำหนด หรือนำไปใช้ประโยชน์ใด
การดำเนินการกับข้อมูลเป็นการจัดระเบียบข้อมูลให้พร้อมและเหมาะสมกับเครื่องมือที่จะใช้ในการวิเคราะห์หาผลลัพธ์
การวิเคราะห์ข้อมูลนอกจากจะวิเคราะห์ข้อมูลตามวัตถุประสงค์แล้ว อาจวิเคราะห์เพื่อค้นหาความหมายอื่นที่ซ่อนอยู่ รวมถึงสาระสำคัญที่จะเป็นประโยชน์จากข้อมูล
6. การนำเสนอข้อมูล
การนำเสนอข้อมูล (data presentation) หมายถึง การนำเสนอข้อสรุปจากการประมวลผลในรูปแบบที่สื่อความหมายอย่างชัดเจน
ในที่นี้จะกล่าวถึงการสื่อความหมายข้อมูลที่เรียกว่าการทำข้อมูลให้เห็นเป็นภาพ เป็นการนำเสนอผลลัพธ์ ของข้อมูลในรูปแบบที่ช่วยให้ผู้รับสารเข้าใจตรงตามวัตถุประสงค์ของผู้ส่งสาร เช่น การนำเสนอในรูปแบบแผนภูมิแผนภาพ
